بررسی پاسخ سیستم ایمنی و عملکرد تولیدی گاوهای شیری دوره انتقال به تغذیه روغن سویای کلسیمی شده

در این مطالعه اثرات مکمل روغن سویای کلسیمی شده بر عملکرد تولیدی و ایمنی گاوهای شیری دوره انتقال مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور از 24 رأس گاو هلشتاین چند شکم زایش، با روزهای آبستنی 260، در قالب یک طرح کاملاً تصادفی استفاده شد. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از: 1) تیمار کنترل (گروهی که قبل و بعد از زایش چربی دریافت نکرد)، 2) گروهی که فقط بعد از زایش جیره مکمل شده با چربی، دریافت کرد، 3) گروهی که فقط قبل از زایش چربی دریافت کرد و 4) گروهی که قبل و بعد از زایش چربی دریافت کرد. عملکرد تولید و سیستم ایمنی دام‏ها در هر چهار تیمار تا 60 روز بعد از زایش مورد بررسی قرار گرفت. میزان تغذیه مکمل چربی در دوره انتظار 2 درصد ماده خشک جیره، از زمان زایش تا 21 روز شیردهی 2/1 درصد و از روز 21 تا روز 60 شیردهی 2/2 درصد بر حسب ماده خشک جیره به ازای هر دام در روز تأمین گردید. میزان انرژی و پروتئین جیره‏ کنترل با جیره‏های حاوی مکمل چربی در هر مرحله یکسان تنظیم گردید. گاوها در هر مرحله به صورت آزاد و در حد اشتها و در دو وعده صبح و بعد ازظهر با جیره کاملاً مخلوط تغذیه شدند. به منظور بررسی عملکرد تولیدی دام‏ها ماده خشک مصرفی، تغییرات وزن بدن، تولید شیر و ترکیبات شیر و راندمان غذایی، قبل و بعد از زایش مورد بررسی قرار گرفت. برای بررسی تأثیر تغذیه روغن سویای کلسیمی شده در دوره انتقال بر عملکرد سیستم ایمنی دام‏ها دو تحریک سیستم ایمنی با تزریق srbc ده درصد در روزهای 30 و 40 شیردهی انجام گرفت. نمونه‏های خونی از رگ وداج، برای بررسی تیتر آنتی بادی علیه تزریق srbc ده روز بعد از هر تحریک اخذ شد و به منظور شمارش سلول‏های سفید خونی دو نمونه خون قبل از تحریک اول و ده روز بعد از تحریک دوم srbc انجام گرفت. برای بررسی فراسنجه‏های چربی خون نمونه‏های خون در روزهای 14-،7-، زایش، 7، 14، 21، 28، 35، 42، 49 و 56 از تمامی دام‏ها اخذ شد. داده ها با استفاده از نرم افزار sas و رویه mixed مورد ارزیابی قرار گرفتند. ساختار کوواریانس اتورگرسیو (1) و اثر گاوها به عنوان اثر تصادفی در نظر گرفته شد. مکمل چربی موجب افت ماده خشک مصرفی، قبل و بعد از زایش ‏شد ولی تغذیه 2/1 درصد مکمل چربی از زمان زایش تا 21 روز شیردهی در تیمار چهار که قبل از زایش نیز چربی دریافت کرده بود موجب افت ماده خشک مصرفی نشد. تولید شیر در تیمار سوم که فقط قبل از زایش چربی مصرف کرد، بالاتر از سایر گروه‏ها بود زیراکه این تیمار بالاترین ماده خشک مصرفی را از خود نشان داد .درصد ترکیبات شیر تحت تأثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت ولی راندمان غذایی در تیمارهایی که مدت بیشتری با چربی تغذیه شدند بهتر بود. تفاوتی در غلظت پلاسمای تری‏گلیسیرید، کلسترول، -ldlکلسترول، -hdlکلسترول و vldl بین تیمارهای قبل از زایش مشاهده نشد اما بعد از زایش غلظت تری‏گلیسیرید و -ldlکلسترول پلاسما در تیماری که فقط بعد از زایش چربی دریافت کرد، بالاترین مقدار را به خود اختصاص داد. تفاوت مشخصی در تیتر آنتی بادی علیه تزریق اول srbc بین تیمارها مشاهده نشد اما بعد از تزریق دوم srbc تیمار چهارم بالاترین تیتر آنتی بادی را به خود اختصاص داد. تفاوتی در شمارش سلول‏های سفید خونی، لنفوسیت‏ها، نوتروفیل‏ها و مونوسیت‏ها بین تیمارها مشاهده نشد اما شمار ائوزینوفیل‏ها در تیمار دوم بالاترین مقدار را به خود اختصاص داد. نتایج آزمایش حاکی از آن است که بالاترین عملکرد تولید مربوط به تیماری است که تنها بعد از زایش چربی دریافت کرد و بهترین وضعیت ایمنی مربوط به تیماری است که قبل و بعد از زایش چربی دریافت کرده بود و نامطلوب‏ترین شرایط ایمنی مربوط به تیمار دوم بود.